در روان شناسی رویکردی با عنوان ” زیست شناسی ” وجود دارد که باورمندان به این رویکرد معتقدند بین بدن و روان انسان رابطه دوسویه ای وجود دارد. بدین ترتیب نوروفیدبک با اثراتی که به صورت معجزه آسا بر تمرکز، اختلالات رفتاری، افسردگی و هزاران عامل دیگر دارد می تواند تاثیرات بسیار خوبی بر فعالیت های بدنی و ورزش بگذارد بنابراین این روز ها نوروفیدبک برای ورزشکاران بسیار توصیه می شود، اما نوروفیدبک چگونه بر ورزش تاثیر می گذارد؟
در واقع هرگونه اختلال و بروز مشکل در هرکدام از این دو، مستقیما بر دیگری تاثیر می گذارد و سلامت دیگری را تحت تاثیر خود قرار می دهد. به همین جهت برای حفظ سلامت هر کدام، باید مراقب دیگری بود، زیرا روابطی غیر قابل انفکاک دارند.
روش درمانی نوروفیدبک تنها برای درمان مشکلات و اختلالات مانند اختلال تمرکز، بیش فعالی، شخصیت مرزی و.. نیست بلکه از این روش درمانی برای یهبود برخی از عملکردها نیز می توان استفاده کرد، برای مثال برای بهبود فعالیت مغزی دانش آموزان، بهبود علکرد ورزشکاران نیز می تاون از نوروفیدبک کمک گرفت و امروزه این روش درمانی که پس از اتمام جلسات آن، پاسخ سریع به درمان می دهد و نیاز به مصرف دارو ندارد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
در بدن انسان چه می گذرد؟
در بدن انسان مغز مهم ترین عضو به شمار می رود. از آن جهت که تمام حرکات بدنی ما حتی پلک زدن های ما تحت فرمانی است که از سوی مغز صادر می شود. بر اساس همین واقعیت برای آنکه بتوانیم زیستی طبیعی و سلامت داشته باشیم باید در جهت حفظ سلامت بدنی و روانی خود بکوشیم. اولین گامی که در حصول این امر مهم می توانیم برداریم این است که بتوانیم تمام فرایند هایی که توسط مغز انجام می پذیرد را به درستی کنترل کنیم. فرایندهایی که به نوعی می توان گفت مغز ابزار کاری برا ی آنهاست، مثل تفکر، استدلال، تصمیم گیری و …. می توان با انجام تمرین ها و روش هایی خاص به سمت و سویی هدایت کرد که سلامت روان و جسم انسان در سایه این افکار مثبت و سازنده تامین شود.
از دیدگاه زیست شناسان هر گونه اختلال روانی و مشکلات روحی مستقیما با اختلال در بخشی از مغز مرتبط است. مثلا افسردگی نتیجه و خروجی کارکرد نادرست در بخشی از مغز است که مسئول ایجاد هماهنگی و تعادل روان است.
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک به آموزشی گفته می شود که به مغز داده می شود و آموزش دهنده اش هم خودش یعنی مغز است. در واقع معلم و شاگرد یکی است؛ مغز. در این روش، مغز با کمک باز خورد هایی که از بدن و محیط اطرافش می گیرد، متوجه اتفاقاتی در خودش که در حال رخ دادن است می شود. و با آگاهی از تمام جریاناتی در خودش وجود دارد می تواند به کنترل و تنظیم خود بپردازد.
فرایند انجام کار نوروفیدبک
- در این روش برای انجام کار در ابتدای کار مصاحبه ای بین مراجعه کننده و درمانگر بوجود می آید. مصاحبه ای که در آن فرد به شرح وضعیت روانی و نیز تمام موضوعاتی که در صدد حل و رفع انهاست می پردازد.
( در این مرحله اصطلاحا می گویند فرد شرح حال می دهد و یا درمانگر در حال شرح حال گرفتن است.)
- در مرحله بعدی درمانگر بیمار راروی صندلی مخصوصی می نشاند. در آن وضعیت روی نواحی خاصی از سر سنسورهایی به نام الکترود وصل می کند. این سنسورها تمامی اتفاقاتی که در مغز در حال رخ دادن است را بر روی نمایشگری نشان می دهد.
( درست شبیه به دستگاهی که جریان قلب را نشان می دهد.)
- در این زمان درمانگر با توجه به تمام اتفاقاتی که در مغز فرد در جریان است به توصیف و تفسیر خطوط روی نمایشگر می پردازد.
- مرحله سوم آن است که از بیمار خواسته می شود در ذهن خود درگیر تماشای یک فیلم و یا مشغول انجام بازی کامپیوتری شود. بیمار در حالیکه در حال پیش بردن فیلم یا بازی در ذهن خود است همزمان نیز به نمایشگری که به طور دقیق و لحظه ای تمام اتفاقات مغزی وی را گزارش می کند، نگاه می کند. در این زمان از بیمار خواسته می شود بازی ذهنی خود را به سمت وقوع پیروزی پیش برد. در پی این اتفاق امواج آلفا یا آرامش در فرد ایجاد شده و خودش هم می تواند با چشم ببیند که در صفحه نمایشگر چه اتفاقاتی برای امواج مغزی اش می افتد.
- پس از چند جلسه تمرین و انجام چنین کارهایی مغز آموزش هایی را در زمینه تنظیم خودش می بیند. در واقع می آموزد چگونه بتواند جریانات ذهنی را با هدایت کردن به سمت وسوی مثبت و یا هر آنچه که می خواهد به یک تعادل برسد.
نوروفیدبک در ورزشکاران
بر اساس تمام توضیحاتی که در بالا ذکر کردیم حال در صدد هستیم کارایی و کاربردی که این روش درمانی می تواند بر روی مغز و ذهن و نیز کار ورزشی ورزشکاران داشته باشد مطالبی را بیان کنیم.
نوروفیدبک را نمی توان جایگزین ورزش کرد، بلکه از این روش درمانی می توان برای بهبود برخی از هملکرد ها کمک گرفت که در ادامه به آن هاخواهیم پرداخت.
نورو فید بک علاوه بر اینکه در جهت درمان بسیاری از بیماری های روانی و اختلالات روحی قابل بکار گیری است در افراد سالم و ورزشکاران نیز بکار گرفته می شود و از نتایج مثبت آن در فعالیت های ورزشی استفاده می شود.
تاثیری که نوروفیدبک در میزان موفقیت ورزشکاران دارد
نوروفید بک باعث افزایش توانمندی های ورزشکاران در انجام حرکت های ورزشی می شود.
- حرکات ورزشی بر اثر نوروفیدبک سریع تر، دقیق تر و موفقیت آمیز تر خواهند شد.
- ورزشکارانی که با تعالیم و تمرین های نوروفیدبک آشنا هستند در تصمیم گیری ها موفق تر عمل کرده و در بزنگاه های ورزشی بهترین عملکرد را خواهند داشت.
- کاهش اضطراب و استرس در ورزشکارانی که تمرین های نوروفیدبک را انجام می دهند شاهد هستیم.
- کاهش خشم و کاهش احتمال اتخاذ تصمیمات هیجانی در طول مسابقه ورزشی از دیگر تاثیراتی است که نوروفیدبک بر روی ورزشکاران می تواند داشته باشد.
- تمارینی که در نوروفیدبک به ورزشکاران آموزش داده می شود می تواند در جهت کاهش درد ها و خستگی های احتمالی ای که ممکن است در جریان رقابت های ورزش رخ دهد، موثر واقع گردد.
- بهترین تاثیری که نوروفیدبک بر ورزشکاران می گذارد این است که باعث می شود ورزشکاران با تمام انگیزه وتوان شان برای مسابقه ورزشی تلاش کنند و صد در صد خود را برای میدان خرج کنند.
